Онкологиялық аурулардың дамуына не әсер етеді?

Организмде ісік процесінің дамуы көптеген факторлармен байланысты. Онкологияның даму қаупін анағұрлым арттыратын негізгі факторлар:

• дұрыс тамақтанбау
• онкология бойынша тұқым қуалаушылық
• көп қозғалмайтын өмір салты, артық салмақ және семіздік
• иондаушы радиация және ультракүлгін күн радиациясы
• қоршаған ортаның ластануы
• кәсіптік факторлар
• темекі шегу
• вирустық фактор
• жас ерекшелігі

Дұрыс тамақтанбау онкологиялық аурулардың даму қаупін арттырады

• үнемі өңделген қызыл ет тұтыну – консервіленген, ысталған, тұздалған (ет деликатестері, шұжық, шұжықша)
• тағам құрамында нитраттардың болуы
• тұзды, газдалған сусындарды шамадан тыс тұтыну
• көкөністер мен жемістерді аз тұтыну

Тұқым қуалайтын фактор

• ісіктің кейбір түрлерінің дамуына бейімділік ата-анадан балаға берілуі мүмкін

Төмен физикалық белсенділік және соның салдарынан артық салмақ

• семіздік пен постменопауза кезінде сүт безі, ұйқы безі, бүйрек онкологиясының дамуы, колоректалдық обыр, эндометрия арасында байланыс бар екені дәлелденді. 

Иондаушы және ультракүлгін сәулеленудің әсері

• иондаушы сәулелену: табиғи (топырақ, су және ауа арқылы) және жасанды (ядролық өндірістен диагностика және емдеу үшін медицинада қолдануға дейін)
• ультракүлгін күн радиациясының әсері тері обырының негізгі себебі, ең жиі кездесетін және алдын алуға болатын түрі (күннің әсерінен таңғы 10-нан кешкі 16-ға дейін ең қауіпті кезең)
• солярийге жиі бару тері обырының дамуына себеп болуы мүмкін

Қоршаған ортаның ластануы

• өкпе обырының дамуы мен ауаның асбест шаңымен және пайдаланылған газдармен ластануы арасында байланыс бар екені анықталды

Қауіпті өндірістерде жұмыс істейтіндер үшін кәсіптік қауіп факторлары

• 50-ге жуық химиялық заттардың адам үшін канцероген болып табылатыны дәлелденді, қатерлі ісіктердің даму қаупін арттырады және көбінесе жұмыс орнында кездеседі.
• кәсіптік обырдың алдын алуда қауіпті заттардың концентрациясын реттейтін қауіпсіздік қағидалары мен гигиенаны сақтау маңызды

Зерттеулер көрсеткендей темекі шегу –

• адам үшін ең көп таралған және дәлелденген канцероген
• обырдың 30% және олардың салдарынан болатын өлім-жітім темекімен байланысты
• обырдың 12 түрі темекі шегуге байланысты
• темекі түтінінде белгілі 43 канцероген бар
• құрамында радиоактивті заттар бар: висмут, қорғасын, полоний

Вирустық фактор

• жоғары онкогенді факторы бар адам папиллома вирусының штаммын жұқтыру жатыр мойны обырының даму қаупін арттырады
• гепатит В және С гепатиті, бауыр обырының дамуының қоздырғыш факторы болып табылады
• асқазанда Helicobacter Pylori – асқазан обырының болуы
• Эпштейн Барр вирусы – Берркит лимфомасы

Жас ерекшелігі

• адамның жасы үлкейген сайын организмінде ДНҚ мутацияларының саны артады, олардың кейбіреуі онкологияның дамуына әсер етеді.

Ауру дамуының алдын алу жолдары:

Әлемдік медицина қауымдастығы өзін-өзі бақылау және онкологиялық сақтықтың маңыздылығын дәлелдеді. Жоғарыда аталған қауіп факторларының әсер ету деңгейін азайту үшін қарапайым профилактикалық шараларды сақтау және жүйелі түрде медициналық қарап-тексеруден өту қатерлі ісік ауруының даму қаупін азайтады.

Денсаулығыңызға абай болыңыз!