14 ҚАРАША ДҮНИЕЖҮЗІЛІК ҚАНТ ДИАБЕТІМЕН КҮРЕС КҮНІ. Қазақстанда ҚД бар пациенттерді диспансерлеуде қандай өзгерістер бар.
ҚР ДМ хабарлауы бойынша электрондық тіркеу диспансерлік базасының (ДНЭТ) деректеріне сай 2025 жылға ҚД ауыратын 535 033 пациент тіркелген, оның ішінде: 504 456 адам (95%) - 2 типті қант диабетімен; 30 577 адам — 1 типті қант диабетімен ауырады, оның 5 625-і - 18 жасқа дейінгі балалар.
2025 жылғы 14 шілдеде міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру (МӘМС) жүйесін жетілдіру туралы ҚР Заңы күшіне енді, оның шеңберінде мемлекет қаражатының есебінен кепілді қамтамасыз етілуге жататын әлеуметтік мәні бар аурулардың тізбесі қайта қаралды.
Елдің санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығына негізгі әсер ететін ауруларға (туберкулез, АИТВ, қатерлі ісіктер, инсульт, жекелеген сирек және мінез-құлық бұзылыстары) мемлекеттік кепілдіктер толық көлемде сақталды.
Қант диабеті әлеуметтік мәні бар ауру ретінде қарастырыла береді. Алайда, халықаралық практиканы ескере отырып және терапияға қолжетімділікті кеңейту мақсатында оны қаржыландыру МӘМС пакетіне ауыстырылды. Бұл шешім пациенттерді қорғау деңгейін төмендетпейді, керісінше қаржыландырудың тұрақтылығын нығайтады және соңғы емдеу әдістерін кеңейтуге мүмкіндік береді.
Бұл ретте 0-ден 18 жасқа дейінгі балалар, сондай-ақ қант диабетінің асқынған ағымы (ретинопатия, нефропатия, БСА, жүрек-қан тамырлары аурулары) бар ересек пациенттер, әдетте, МӘМС шеңберінде сақтандырылған жеңілдікті санаттарға кіреді.
Екінші типтегі қант диабеті негізінен 45 жастан асқан адамдарда анықталады. 2 типті ҚД дамуының негізгі қауіп факторлары артық салмақтың болуы, жоғары калориялы тағам және отырықшы өмір салты болып табылады. Бұл аурудың ерте диагнозымен, тамырлы асқынулардың пайда болуымен және дұрыс кешенді емдеумен ұзақ клиникалық ремиссияға қол жеткізуге болады.
Бұл ретте, ҚД-ны ерте анықтауға скрининг жүргізу сақтандырылу мәртебесіне қарамастан ТМККК шеңберінде 2026 жылғы 1 қаңтардан бастап жүргізілетін болады.
ҚД бар пациенттерді дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету бөлігінде Денсаулық сақтау министрлігі ауқымды талдау жүргізді, оның барысында сатып алу құрылымы қайта қаралды, препараттардың позициялары ұтымды болды және тізбелерге енгізу өлшемшарттары нақтыланды.
Қазақстан бүгінде өңірдегі инсулиндердің кең спектрін ұсынады және оларды пациенттердің барлық санаттары үшін тегін ұсынуды қамтамасыз етеді. Ескірген нысандардан қазіргі заманғы препараттарға дәйекті көшу жүргізілуде.
Сонымен, детемир инсулині Novo Nordisk өндірушісінің оны 2026 жылдан бастап шығаруды тоқтату туралы ресми хабарламасына байланысты сатып алудан шығарылды.
Қазіргі заманғы аналогтардың бірі – деглудек инсулинін, тек балалар мен жүкті әйелдерде ғана емес, клиникалық ұсынымдарға сәйкес барлық мұқтаж пациенттер үшін де қолдану мүмкіндігімен жеткізуді кеңейту жоспарлануда.
Дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету жүйесін мақсаты – барлығына қолжетімді, қауіпсіз және тиімді емдеу.
Қазақстанда 1 және 2 типті қант диабетімен ауыратын барлық пациенттер амбулаториялық дәрілік қамтамасыз ету (АДҚ) деңгейінде қазіргі заманғы диабетке қарсы препараттармен толық қамтамасыз етіледі.
Ақпарат көзі:
https://www.gov.kz/memleket/entities/dsm/press/news/details/